Web 2.0 กับ Business Model ที่ยังเคลือบแคลง

ผมเชื่อว่าทุกคนที่อยู่ในแวดวงธุรกิจอินเทอร์เน็ต ไม่มีใครไม่รู้จัก หรืออย่างน้อยก็ต้องเคยได้ยินคนเปรย ๆ ขึ้นมาว่า “Web 2.0” คืออะไร มันเป็น concept ของเว็บไซต์รุ่นใหม่ใช่ไหม มันมีความแตกต่างกับเว็บรุ่นเก่ารุ่น 1.0 อย่างไร ดีกว่า มีศักยภาพมากกว่าอย่างไร และที่สำคัญ…สร้างรายได้อย่างไร วันนี้ผมจะพยายามรวบรวมใจความสำคัญที่เกี่ยวกับ Business model ที่หลายคนสงสัยสำหรับ Web 2.0 มาไว้ที่นี่ หวังว่าเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยนะครับ

ก่อนอื่นก็ต้องดูกันว่า Web 2.0 คืออะไร สำหรับรายละเอียดเข้าไปดูที่เว็บไซต์ของเจ้าของไอเดียเขาเลยดีกว่าครับ นั่นก็คือ Tim Oreilly ผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์หนังสือไอทีชื่อดัง “Oreilly” แต่ผมสรุปรวมสั้น ๆ ตามความเข้าใจของผมได้ว่า Web 2.0 เป็น Concept ของเว็บไซต์รุ่นใหม่ที่เน้นในการให้บริการด้วย Web service และให้อำนาจกับ User ในการโต้ตอบกับ webmaster มากขึ้นและรวมไปถึงการเปลี่ยนสถานะจาก ผู้รับสารเป็นผู้ส่งสารเสียเอง

ยกตัวอย่างเช่น
1. สมัยก่อนถ้าเราต้องการจะอ่านบทความดี ๆ สักบทความหนึ่ง เราจะต้องรอให้ webmaster ไป aggregate content หรือดึงเอาบทความจากที่อื่น หรือแม้กระทั่งเขียนด้วยกองบรรณาธิการของตัวเอง ซึ่งต้องใช้คนไม่ต่ำกว่า 20-30 คน สำหรับเว็บประเภท Portal แต่สมัยนี้เว็บไซต์ต่าง ๆ ก็เปิดให้บริการ RSS (Really Simple Syndicate) หรือเข้าใจง่าย ๆ ว่ามันก็คือ News feed ในรูปแบบ XML ที่ป้อน Content ไปให้คนที่สมัครสมาชิก RSS ได้อ่านทันทีที่มีการ Update นั่นหมายความว่า User มีทางเลือกว่าจะเข้าเว็บไซต์ไหนเมื่อไหร่ก็ได้มากขึ้น ไม่จำเป็นต้องขึ้นอยู่กับที่ใดที่หนึ่ง

2. User มีทางเลือกในการเสพย์ Content มากมายไม่ว่าจะเป็น Blog, Online Diary, เว็บไซต์เฉพาะทาง, หรือแม้กระทั่งอีเมล์ที่ Forward เรื่องราวแปลก ๆ ใหม่ ๆ มาถึง inbox ของคุณ แถมยังเปิดโอกาสให้ User แสดงความคิดเห็นกับสิ่งที่เขาคิดมากยิ่งขึ้น User มีสิทธิ์ที่จะเป็น Publisher ด้วยตัวของเขาหรือเธอเอง ไม่จำเป็นต้องรอเสพย์ Content จาก Web Portal ที่ใดที่หนึ่ง

อย่างไรก็ตามคำถามที่ผู้ประกอบการธุรกิจอินเทอร์เน็ตถามกันก็คือ แล้วไอ้เจ้า Web 2.0 นี้มันหาเงินได้ยังไง?
คำตอบเรื่องนี้ยังคงไม่ชัดเจน แต่ผมสรุปมาคร่าว ๆ ดังนี้ครับ
– ตอนนี้ Business Model ที่ประสบความสำเร็จที่สุดก็คือ Google Adsense เพราะ webmaster เจ้าไหนก็สามารถหาเงินจากการสร้าง Content ที่ตัวเองรักและชอบ และได้ Google มาเป็นตัวแทนในการขายโฆษณาให้ เหมือนเมื่อครั้งหนึ่งเว็บไซต์ DoubleClick.com เป็นตัวแทนโฆษณาออนไลน์ให้กับ webmaster และเว็บใหญ่ ๆ หลายแห่ง

– Content Management เปลี่ยนเป็น Wiki จากสมัยก่อนที่การจะ publish content อะไรออกไป จะต้องอาศัยกระบวนการสร้าง Content คือ Plan –> Action (write, take a photo, scan, record etc.) –> edit –> Publish ก็เปลี่ยนเป็นการดึงเอา User มาเป็น Publisher เสียเองอย่าง www.Wikipedia.org ที่เปิดให้ใครเข้ามา edit สารานุกรมเสรีที่เขาก่อตั้งขึ้นมาก็ได้ โดยที่ตัวเขาเอง ก็มี www.Wikicities.com (Wikia.com)เป็นเว็บไซต์ที่ใช้สร้างรายได้ส่วนตัวเพียงเว็บไซต์เดียว แต่ก็นะ…ส่วนหนึ่ง Jimmy Walse ผู้ก่อตั้ง wikipedia ก็หาเงินจาก Adsense อยู่ดีครับ

ท้ายที่สุด Concept ก็คือ Concept มันอยู่ที่ว่าเราจะสามารถนำเอา Concept ที่เขาคิดขึ้นมานี้มาปรับใช้ได้อย่างไร เหมือนกับครั้งหนึ่งที่ Tim Berners-Lee ผู้ประดิษฐ์ WWW คิดขึ้นมาเพื่อจุดประสงค์ในการสื่อสาร แต่ก็มีคนอย่าง เจฟ เบโซส์ (Amazon.com) ไมเคิล เดลล์ (Dell.com) David Filo, Jerry Yang (Yahoo!) ปรเมศวร์ มินศิริ (ผู้ก่อตั้ง Sanook.com และผู้บริหาร Kapook.com) มาใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีที่ Tim คิดค้นขึ้นฯลฯ

ปล. ใครมีแรงบินไปอเมริกา น่าไป Join event นี้นะครับ –> http://www.web2con.com/ แล้วเอามาแชร์กันบ้าง