จีนเปิดทาง"วิกิพีเดีย"นำเสนอสารานุกรมออนไลน์ได้แล้ว

โดย ผู้จัดการออนไลน์ 17 พฤศจิกายน 2549 10:57 น.

เว็บไซต์สารานุกรมออนไลน์สัญชาติสหรัฐอเมริกา “วิกิพีเดีย” (Wikipedia) ได้ฤกษ์เผยแพร่บนเว็บไซต์ให้ชาวจีนได้ศึกษากันแล้ว หลังจากถูกทางการจีน “บล็อก” เอาไว้ตั้งแต่วันที่ 19 ตุลาคม 2005 สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากความชื่นชอบของชาวจีนในเนื้อหาข้อมูลที่เว็บไซต์แห่งนี้นำเสนอนั่นเอง

วิกิพีเดียเริ่มเปิดให้บริการสารานุกรมโดยรองรับภาษาจีนตั้งแต่เดือนตุลาคม 2002 จากนั้นถูกทางการจีนปิดกั้นเรื่อยมาไม่ต่ำกว่า 3 ครั้ง โดยไม่มีการแจ้งให้ทราบล่วงหน้า หรือมีเอกสารอธิบายแต่อย่างใด ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีถึงนโยบายและกฎหมายที่เข้มงวดในการให้บริการอินเทอร์เน็ต ตลอดจนการบล็อกเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาไม่สอดคล้องกับแนวทางการดำเนินนโยบายของประเทศของทางการจีน

จิมมี เวลส์ ผู้ก่อตั้งเว็บไซต์วิกิพีเดียกล่าวว่า ทีมงานผู้ดูแลเว็บไซต์ยังไม่ได้รับจดหมาย หรือคำอธิบายใด ๆ เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงนโยบายของทางการจีนในครั้งนี้ ซึ่งจิมมี เวลส์เป็นผู้หนึ่งที่ต่อต้านการปิดกั้นเสรีภาพบนอินเทอร์เน็ตมาโดยตลอด

วิกิพีเดีย เป็นเว็บไซต์สารานุกรมออนไลน์ที่เปิดโอกาสให้ยูสเซอร์สามารถเพิ่มเติมข้อมูลและอิดิตข้อมูลในเว็บไซต์ได้
ปัจจุบัน เว็บไซต์วิกิพีเดียในภาคภาษาจีนรวบรวมบทความไว้มากกว่า 100,000 บทความ โดยส่วนมากเขียนโดยชาวฮ่องกงและไต้หวัน

โดยเวลส์กล่าวด้วยว่า เว็บไซต์วิกิพีเดียจะไม่ยอมถอดบทความที่ทางการจีนเห็นว่าเป็นภัยต่อระบบการปกครอง เช่น เหตุการณ์จราจลที่จตุรัสเทียนอันเหมินเมื่อปี 1989 หรือลัทธิฟาหลุนกง ฯลฯ แต่อย่างใด แต่จะหาแนวทางการนำเสนอให้เป็นมิตรมากขึ้น เช่น หากพบว่าบทความใดมีปัญหา ก็สามารถแจ้งเข้ามาได้ เป็นต้น

นักวิเคราะห์ส่วนหนึ่งให้ความเห็นว่า วิกิพีเดียเป็นแบบอย่างหนึ่งในการต่อสู้ของสื่อที่ดี โดยเลือกที่จะนำเสนอข้อมูลอย่างเป็นกลาง พร้อมทั้งกล่าวด้วยว่า ทางการจีนค่อนข้างถือทิฐิมากจนเกินไปในการดำเนินธุรกิจอินเทอร์เน็ตด้วยการออกกฎข้อบังคับต่าง ๆ มากมาย ขณะเดียวกันก็ต้องการให้มีเทคโนโลยีของชาวอเมริกันเข้าร่วมด้วย ดังนั้น จึงเป็นช่องทางให้เกิดการต่อรองขึ้นมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

พร้อมกันนั้นได้ยกตัวอย่างของผู้ประกอบธุรกิจในวงการไอทีรายใหญ่ เช่น ยาฮู กูเกิล และไมโครซอฟท์ ที่ต้องการดำเนินธุรกิจในจีน และได้ปรับเปลี่ยนแนวทางในการนำเสนอข้อมูลข่าวสาร เพื่อให้สามารถได้รับอนุญาตเข้าไปประกอบกิจการในจีนได้ (จีนเป็นตลาดที่มีการเติบโตสูงสุดในปัจจุบัน)

รายงานข่าวระบุว่า การเปลี่ยนแปลงนโยบายอันเข้มงวดของทางการจีนในครั้งนี้อาจมาจากเหตุที่ทางการจีนเลือกให้ความเชื่อมั่นกับระบบกลั่นกรองคีย์เวิร์ด ซึ่งทำให้ระบบเลือกบล็อกเฉพาะบางหน้าเว็บเพจที่มีข้อมูลด้านการเมือง แทนการแบนเว็บไซต์นั้น ๆ ไปเลย ซึ่งข้อมูลของวิกิพีเดียก็จะถูกปรับมาใช้ระบบกลั่นกรองคีย์เวิร์ดดังกล่าวด้วยเช่นกัน ทำให้มีบางหน้าเว็บไซต์ที่ผู้ชมไม่สามารถเข้าไปอ่านได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หน้าที่เป็นบทความด้านการเมือง